Boom na napoje i posiłki v formie instant już za nami. Ludzie znów szukają jedzenia wysokiej jakości, ale dziwnym trafem nie dotyczy to kawy. Tak zwana „Neska” jest nadal bardzo popularna. Choć sami nie jesteśmy miłośnikami kawy rozpuszczalnej, nie można zignorować faktu, że napój ten nadal ma stosunkowo znaczący udział na rynku kawowym. Dlatego postanowiliśmy napisać ten post.
Skąd wzięła się kawa rozpuszczalna?
Pierwsza wzmianka o tzw. kawowej mieszance pochodzi z Wielkiej Brytanii z 1771 roku, kiedy John Dring uzyskał pierwszy patent na swój wynalazek. Jednak pierwsza udana metoda produkcji stabilnej, rozpuszczalnej w wodzie kawy w proszku wyszła spod rąk japońsko-amerykańskiego chemika Satori Kata w 1901 roku. Masowa produkcja kawy rozpuszczalnej rozpoczęła się dopiero kilka lat później, w 1910 roku, kiedy belgijski imigrant o imieniu George Constant Louis Washington założył pierwszą fabrykę.
Czy wiesz, że…? Satori Kato najpierw opracował technikę produkcji herbaty rozpuszczalnej, dopiero potem technikę tę zastosował w przypadku kawy.


Popularność tego napoju stopniowo rosła, ale prawdziwą furorą okazała się dopiero podczas I i II wojny światowej. Kiedy w Szwajcarii w 1938 roku powstała firma Nestlé i wprowadziła ona na rynek ulepszoną recepturę kawy rozpuszczalnej Nescafé, cała produkcja w amerykańskim oddziale Nestlé była zarezerwowana wyłącznie dla armii amerykańskiej.
Dwa sposoby produkcji kawy rozpuszczalnej
Kawa instant, czyli kawa rozpuszczalna w wodzie produkowana jest na dwa sposoby. Pierwsza, starsza metoda wykorzystuje ciepło, podczas gdy druga wykorzystuje zimno. Jednak w obu przypadkach kawa rozpuszczalna jest wytwarzana z palonej kawy mielonej – palone ziarna kawy są mielone, zalewane gorącą wodą, następnie znaczna część wody jest odparowywana, tworzy się w ten sposób skoncentrowany ekstrakt kawowy.


Metoda wykorzystująca wysoką temperaturę nazywana jest suszeniem rozpyłowym. W specjalnym urządzeniu skoncentrowany ekstrakt kawy jest wdmuchiwany wraz z gorącym powietrzem do wysokiej wieży, gdzie woda odparowuje, powstaje w ten sposób wysuszony proszek kawowy. Ponieważ jest to szybka i prosta technologia, dzięki której wyprodukowana kawa całkiem dobrze wygląda, a także lepiej rozpuszcza się w wodzie, jest to również najczęściej stosowana metoda.
Czy wiesz, że…? Większość światowej produkcji kawy rozpuszczalnej produkowana jest z Robusty, która jest mniej wymagająca w uprawie, bardziej odporna na choroby i dlatego też jest ogólnie tańsza.
Technologia wykorzystująca mróz nazywana jest liofilizacją. W tym procesie kawowy koncentrat jest zamrażany w temperaturze około -40°C, następnie kawowy lód jest mielony, a w wyniku sublimacji lód odparowuje, w ten sposób powstają kryształki kawy rozpuszczalnej. Chociaż ta metoda jest znacznie droższa i bardziej wymagająca, jest wykorzystywana przez niektóre firmy, ponieważ pozwala zachować w kawie ceniony aromat…


Uwaga na „kawowe podróbki“
Obie metody produkcji kawy rozpuszczalnej mają charakter fizyczny, dzięki czemu nie podlegają żadnym niepożądanym procesom chemicznym. Jednak jakość powstałego napoju zawsze zależy od konkretnego producenta, importera lub firmy, która dostarcza opakowania i gwarantuje dostawy do sieci detalicznych. Dość często do prawdziwej kawy rozpuszczalnej powstałej z palonych ziaren dodaje się substytuty kawy – prażone zboże, cykorię lub np. proszek z mielonych fig. Według organów kontrolujących podrabianie kawy rozpuszczalnej jest tak rozpowszechnione, że podróbki stanowią nawet 30% rynku kawy rozpuszczalnej.
Kawa rozpuszczalna kontra kawa ziarnista
Prawdopodobnie nie musimy pisać o zaletach kawy rozpuszczalnej. Oprócz szybkiego i łatwego sposobu przygotowania, które nie wymaga dodatkowego sprzętu, tego typu produkt ma również znacznie dłuższy termin przydatności. Kawa rozpuszczalna ma również mniejszą wagę całkowitą, dzięki czemu jej transport jest łatwiejszy. Jednak, jak to mówią: są dwie strony medalu.


#1 Pochodzenie i jakość kawy
Jedną z największych wad kawy rozpuszczalnej jest to, że konsument nigdy nie wie dokładnie, jaką kawę faktycznie pije – jaki jest jej kraj pochodzenia, gospodarstwo rolne, odmiana, sposób przetworzenia itp. W kawach rozpuszczalnych często stosuje się tańsze i gorszej jakości ziarna kawy, które często są nieprawidłowo przechowywane, co prowadzi do powstawania pleśni (mikotoksyn). Kwestia pochodzenia kawy jest jednak znacznie szersza – dotyczy również aspektów społecznych czy środowiskowych, takich jak praca dzieci, stosowanie pestycydów, zanieczyszczenie środowiska itp. A o to nie musisz się martwić, kupując ziarna kawy z dobrej palarni.


#2 Palenie kawy
W przypadku kawy rozpuszczalnej również nie mamy informacji, gdzie, jak i kiedy była palona. Za palenie kawy w dużych ilościach odpowiada zazwyczaj technik, który rzadko może zmienić recepturę lub temperaturę palenia w zależności od bieżących potrzeb. W wyniku takiego automatycznego palenia kawa jest często spalana, co jest bezpośrednio związane z powstawaniem akryloamidów – substancji chemicznych, których nadmierna ilość może uszkodzić układ nerwowy lub zwiększyć ryzyko zachorowania na raka. Właściwe i profesjonalne palenie kawy pozwala nie tylko zachować wartość akryloamidów na bezpiecznym poziomie, ale także zagwarantować smakową jakość kawy.


#3 Smakowe właściwości kawy
Nie bez znaczenia jest także przyjemność z aromatu i smaku. Podczas gdy kawa rozpuszczalna ma monotonny, niczym niewyróżniający się aromat i smak, kawa ziarnista wysokiej jakości może zaoferować prawdziwie doznania smakowe. W filiżance kawy rozpuszczalnej prawie nigdy nie znajdziesz body ani żadnych tonów smakowych, a w espresso natomiast możesz odkryć dosłownie cały świat. Wyselekcjonowana kawa ziarnista kryje w sobie ogromną złożoność i zmienność smaku, a dzięki dobrze palonej kawie możesz w filiżance odkryć ciekawe tony czekolady, orzechów, owoców lub przypraw. Żadna kawa rozpuszczalna Ci tego nie da. Nigdy.


#4 Cena i czasochłonne przygotowanie
Stosunkowo powszechnym argumentem przemawiającym za kawą rozpuszczalną jest jej cena. Ponadto do jej przygotowania nie jest potrzebny ekspres ani inne kawowe akcesoria, więc oprócz oszczędności finansowych mamy też zaoszczędzony czas, ponieważ przygotowanie jej zajmuje kilka sekund i może to zrobić każdy. Ale przyjrzyjmy się temu bliżej. Na przykład opakowanie 200g Nescafé Gold kosztuje około 39 zł. Do przygotowania kawy wystarczą około 4 gramy kawy rozpuszczalnej, więc cena jednej filiżanki wynosi 0,78 zł. Małe 220g opakowanie naszej mieszanki Gurmano kosztuje 45 zł. Do przygotowania espresso potrzebujesz 7 gramów kawy, co daje 1,43 zł za filiżankę, w przypadku opakowania kilogramowego – 0,95 zł. Rzeczywista różnica w cenie pomiędzy filiżanką kawy rozpuszczalnej a filiżanką wysokiej jakości espresso wynosi zatem tylko 17 groszy.


Nie potrzebujesz profesjonalnego ekspresu do przygotowania pysznej kawy w domu. Dobrą kawę możesz zaparzyć albo przez klasyczną kawiarkę, French Press lub V60 – wszystko za kilkadziesiąt złotych. Jeśli jednak nadal potrzebujesz ekspresu do kawy, na rynku obecnie jest już wiele automatycznych ekspresów lub ekspresów kolbowych w cenie od 400 do 1200 złotych, w zależności od marki i wyposażenia. Tak, to już pewna inwestycja, mimo że nie jest konieczna to warto pamiętać, że zwróci Ci się: w postaci smaku i ogólnej przyjemności z picia kawy.
Zatem pić czy nie pić kawę rozpuszczalną?
Nasza opinia jest jasna: nie pić. Chociaż rozumiemy powód, dla którego ludzie nadal piją kawę rozpuszczalną, uważamy, że najlepszą inwestycją w siebie, jaką można zrobić, jest spożywanie wysokiej jakości i jak najmniej przetworzonej żywności. A świeżo palone ziarna kawy zdecydowanie do nich należą. Ponadto uwielbiamy rytuały, które się wiążą z parzeniem kawy i nie zamienilibyśmy ich za nic na świecie. Krótko mówiąc, jesteśmy klasykami i pozostaniemy przy klasyce.
Najbardziej popularne kawy w naszym sklepie internetowym
Brasil Santos
Najbardziej znana kawa brazylijska z aromatem orzechów laskowych i przyjemnym smakiem czekolady.
Colombia La Secreta
Oczaruje Cię kremowym kakaowym smakiem, uzupełnionym słodkimi nutami mirabelek i winogron.
Cuba Serrano Superior
Absolutnie doskonała, orzechowo-karmelowa kawa z gęstą pianką i gorzkimi nutami tytoniu.
Prażymy światowej klasy słowacką kawę
Nasza palarnia powstała w 2009 roku i od tego czasu podbiła serca wielu miłośników kawy nie tylko na Słowacji, ale i za granicą. Dzięki nagrodom w międzynarodowych konkursach Coffee Review (USA, 2013) i Great Taste (UK, 2019), nasza kawa znalazła się w gronie najlepszych europejskich kaw espresso, zyskując przy tym uwagę profesjonalnej publiczności i kawoszy. Krótko mówiąc, kawę prażymy z miłością.