Arabica kontra Robusta: jakie są między nimi różnice?

Dwa gatunki kawy, które toczą między sobą niekończącą się wojnę. Jednak w odpowiedniej kombinacji mogą stworzyć wyjątkową mieszankę. Jaka jest Arabica, a jaka Robusta?

Arabica i Robusta: różnica w smaku nie jest wadą

O kawie Arabica (Coffeea arabica) mówi się, że jest najpyszniejszą ze wszystkich dostępnych gatunków. Wynika to z niższej zawartości kofeiny (0,8-1,4%), ale także wyższej ilości olejów (15-17%) i cukrów (6-9%). Cukry przy paleniu się karmelizują i wydobywają słodkie i owocowe tony, które a kawie Arabica są bardzo charakterystyczne. Dzięki temu wysokiej jakości Arabici oferują wielowarstwową paletę smaków i aromatów.

Odkryj urok kaw 100% Arabica

W porównaniu do Arabici Robusta (Coffea canephora) ma dwa razy więcej kofeiny (1,7-4%), dzięki czemu ten kawowiec jest nie tylko bardziej odporny na szkodniki, ale też mocniejszy w smaku. Jednocześnie ma mniej olejów (10-12%) i cukrów (3-7%), więc Robusta jest bardziej goryczkowa, ziemista i zazwyczaj ma niską lub zerową kwasowość. Robusta wysokiej jakości ma pełne body, często z tonami czekolady, których nie traci nawet w połączeniu z mlekiem lub cukrem.

Doskonała harmonia Arabici z Robustą

Robusta stosowana jest w produkcji kawy rozpuszczalnej. Często także mieszana jest z Arabicą, dzięki czemu tworzy pyszne mieszanki kaw odpowiednie nie tylko do kawiarek, ale również do automatów. Dzięki Robuście espresso zyskuje cudownie bogatą cremę.

Dlaczego Arabica tak bardzo różni się od Robusty?

Podstawowe różnice między poszczególnymi gatunkami i ich specyficznymi właściwościami powstają podczas uprawy samego kawowca.

Arabica rośnie na dużych wysokościach (od 600 do 2000 m n.p.m.), na obszarach podzwrotnikowych ze stabilną ilością opadów, dobrej jakości glebą i wystarczającą ilością cienia. Uprawia się ją głównie w Ameryce Środkowej i Południowej, Afryce, Indiach i Indonezji. Chociaż plantatorzy cieszą się pierwszymi zbiorami dopiero sześć lat po posadzeniu, drzewa te dojrzewają znacznie szybciej. Owoce Arabici dojrzewają około 9 miesięcy po kwitnieniu, co w dużej mierze związane jest z tym że Arabica należy do tzw. gatunków samopylnych, czyli roślin, które dzięki pomocy owadów lub wiatru mogą zapylić się własnym pyłkiem.

Mimo że te kawowce są stosunkowo niskie (3-4 metry), dzięki czemu są łatwe w uprawie, to pracy z nimi jest dużo. Są znacznie bardziej podatne na wpływy środowiska i różne choroby, dlatego ich uprawa wymaga większej kontroli. Zwłaszcza jeśli Arabica rośnie na obszarach, które nie są dla niej typowe. Ponieważ jest to bardzo popularna kawa, często uprawiana jest w tzw. monokulturach, co również nie jest optymalne dla jej zdrowia, ponieważ jeśli jedno drzewo kawowe jest chore, istnieje spore prawdopodobieństwo, że inne również zostaną zarażone.

Robusta rośnie na niższych terenach (200 do 800 m n.p.m.), głownie w Afryce, Indiach, Tajlandii, Wietnamie, Ameryce Południowej i na Cejlonie. Drzewa Robusty mogą osiągać wysokość nawet 10 metrów, więc plantatorzy starają się, aby zbieranie owoców kawy było jak najłatwiejsze. Robusta jest mniej wymagająca, bardzo szybko się przystosowuje do nowych uwarunkowań, dzięki czemu jest w stanie przetrwać nawet w niesprzyjających warunkach. Plantatorzy są w stanie zebrać pierwszy plon dwa lub trzy lata po posadzeniu drzewa. Jednak Robusta potrzebuje do zapylenia pyłku z obcych roślin kwitnących, dlatego dojrzewanie owoców trwa dłużej niż w przypadku Arabici, od 10 do 11 miesięcy po kwitnieniu.

Uprawa Robusty wymaga ciepłego klimatu i stosunkowo dużo wody, zwłaszcza jeśli jest uprawiana na obszarach o niestabilnej pogodzie. Wtedy potrzebuje do 3000 mm opadów rocznie. Jest bardzo odporna na choroby i daje zbiory kilka razy w roku, dzięki czemu jest znacznie łatwiejsza w uprawie. Jednak brak dużych wymagań jest również jej słabą stroną. Robusta jest często uprawiana w nieodpowiednich warunkach, co daje ziarna gorszej jakości. A to ostatecznie rzuca złe światło na cały ten gatunek kawy.

Istnieje jednak znacznie więcej odmian kawy

Na świecie istnieje ponad 120 rodzajów kawowców.

Kiedy w 1890 roku pewien grzyb wytrzebił ponad 90% światowej produkcji Arabici, szukano szybkiego ratunku, którym tymczasowo stała się Liberica (Coffeea liberica) z Filipin. Ziarna Liberici są większe od innych i często asymetryczne – to jedyne ziarna kawy o nieregularnym kształcie. Liberica ma niepowtarzalny aromat z kwiatowymi i owocowymi tonami, pełne body o łagodnym dymnym smaku. Jednak według niektórych gatunek ten w ogóle nie przypomina kawy, ponieważ ma bardzo drzewny smak.

Innym gatunkiem jest Excelsa (Coffea excelsa lub Coffea liberica var. dewevrei), która rośnie na wysokich drzewach głównie w Azji Południowo-Wschodniej. Jej ziarna mają kształt zbliżony do migdałów. Jej body przypomina jasno paloną kawę, ale kryje w sobie również tony typowe dla palenia ciemniejszego. Stosowana jest głównie w mieszankach dla dodatkowego podkreślenia złożoności smaku. Pomimo tego, że Excelsa przyciąga wielu koneserów kawy, stanowi zaledwie 7% światowej produkcji.

Arabica stanowi około 75-80% światowej produkcji kawy. Robusta jest drugim najczęściej uprawianym gatunkiem – stanowi około 20-25% światowej produkcji. I chociaż świat kawy może wydawać się zubożony o wiele innych gatunków, ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że sama Arabica i Robusta oferują nam tak szeroką i zróżnicowaną skalę smaków i aromatów, że wciąż nie spróbowaliśmy ich wszystkich. Więc śmiało odkrywaj nowe smaki!

Wybierz jedną z naszych najlepiej sprzedających się kaw