Każdy z nas bardzo dobrze wie, jak działa kofeina. Ale czy kiedykolwiek zastanawialiście się, skąd właściwie bierze się kofeina, jakie procesy w organizmie uruchamia i że można ją przedawkować?
Czym właściwie jest kofeina?
Nie będziemy owijać w bawełnę i przytłaczać Was skomplikowanymi nazwami związków chemicznych – kofeina to po prostu trucizna. Oprócz drzew kawowych produkuje ją ponad 60 gatunków roślin, które wykorzystują tę substancję przede wszystkim do zwalczania szkodników. Na szczęście dla człowieka kofeina w małych ilościach jest zupełnie bezpieczna. Gdy się z nią nie przesadzi, można korzystać z jej wielu pozytywnych wpływów na ciało i umysł.
Jak działa kofeina w ciele człowieka?
Kiedy wlewasz w siebie filiżankę kawy, w Twoim organizmie uruchamia się kilka procesów. Podczas jej przetwarzania w wątrobie powstają trzy substancje, które mają różne działanie. Paraksantyna przyspiesza rozkład tłuszczów, odżywia mięśnie i pomaga poprawić wyniki sportowe. Teobromina zwiększa przepływ tlenu we krwi, a teofilina z kolei zwiększa aktywność mózgu, poprawia koncentrację, a także odpowiada za zwiększenie tętna.
Kofeina wiąże ze sobą również substancję chemiczną – adenozynę, którą mózg wytwarza, aby zasygnalizować zmęczenie. Kofeina chwilowo blokuje działanie adenozyny i na 2-3 godziny przestajesz odczuwać zmęczenie. Kofeina znacznie wydłuża też działanie adrenaliny i zwiększa stężenie dopaminy, która odpowiada za uczucie zadowolenia i szczęścia.
Podsumowując – po wypiciu filiżanki kawy czujesz się mniej zmęczony, bardziej zadowolony, bardziej skupiony i możesz lepiej wykonywać swoje zadania. Ale tylko wtedy, gdy nie przesadzisz ze spożyciem kofeiny.
Gdy przesadzisz z kofeiną
Jak to mówią, co za dużo to niezdrowo i tak samo jest w przypadku kofeiny. „Norma tabelaryczna” mówi, że dzienne spożycie kofeiny przez osobę dorosłą nie powinno przekraczać 350-400 mg, czyli około 5 filiżanek kawy.
Jednak subiektywna tolerancja każdego człowieka na kofeinę jest inna i podczas gdy niektórzy mogą bez konsekwencji wypić 10 kaw dziennie, inni dostają palpitacji serca już po jednej filiżance. Jeśli przedobrzysz z kofeiną, możesz doświadczyć niektórych z następujących objawów – zwiększona nerwowość, ból głowy, problemy z trawieniem, ból oczu, suchość w ustach i mrowienie szyi.
W tym przypadku można szybko pomóc sobie artykułem spożywczym, który na pewno znajdziesz w domu – bananem. Dzięki wysokiej zawartości potasu banan pomoże Ci szybciej usunąć kofeinę z organizmu. W tym przypadku nie zapomnij również o szklance wody!
Gdzie można znaleźć kofeinę?
Jeśli chcesz monitorować spożycie kofeiny lub musisz ją ograniczyć (na przykład podczas ciąży lub karmienia piersią), należy wziąć pod uwagę, że oprócz kawy wiele innych napojów, pokarmów i leków zawiera kofeinę, na przykład: herbata, kakao, napoje energetyczne, czekolada i leki przeciwbólowe.
Co więcej, monitorowanie spożycia kofeiny nie jest całkiem proste nawet w przypadku kawy. Rodzaj użytej kawy i sposób jej przygotowania również mają wpływ na zawartość kofeiny w filiżance. Robusta na przykład zawiera nawet dwa razy więcej kofeiny niż Arabica. Jeśli więc chcesz wypić kilka kaw dziennie albo masz ochotę na kawę wieczorem, sięgnij po 100% Arabicę i przygotuj ją w postaci ristretto lub espresso, a na pewno nie w postaci parzącej się ponad pół godziny kawy „po turecku“.
Możesz również wybierać spośród stale poszerzającej się gamy wysokiej jakości kaw bezkofeinowych i niskokofeinowych, które zapewnią wam wrażenia smakowe jak przy piciu „normalnej“ kawy, ale bez działania kofeiny.
